Czytanie to dobry nawyk! – Fundacja Powszechnego Czytania ma już 7 lat, po raz piąty przyznała Kariatydy Czytelnictwa i podkreśla supermoc regularności przyzwyczajeń czytelniczych.
Moc dobrych nawyków, to temat przewodni tegorocznego Wieczoru Przyjaciół Fundacji Powszechnego Czytania, która już od 2018 r. zmienia myślenie o czytaniu. Organizacja w swoich działaniach wielokrotnie podkreśla, że czytanie jest dla wszystkich. Tym razem, świętując 80 lat Świerszczyka, podkreśliła znaczenie regularnego sięgania po czasopismo jako narzędzie budowania nawyku czytania. Już po raz piąty FPC wręczyła Kariatydy Czytelnictwa. Podczas wydarzenia przyznane zostało także „Piórko”, nagroda Biedronki dla książki dla dzieci.
„Jednym z nawyków, który mnie cieszy osobiście jest Wieczór Przyjaciół, który rokrocznie odbywa się w Bibliotece Narodowej, we właściwym miejscu. Z przyjemnością wspieramy działania Fundacji, a przede wszystkim jej różnorodne metody działań, których celem jest prawdziwa powszechność książek. Dotarcie do nieczytających wymaga wytężonej pracy – wspólnie walczymy właśnie o zmianę nawyków – przejście od nieczytania do czytania.” – wskazał Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej otwierając wydarzenie.
Siłę męskich czytelniczych nawyków przedstawili ambasadorowie ogólnopolskiej kampanii #TataTeżCzyta2025. W tym roku włączyło się w nią prawie 100 partnerów. Dzięki zaangażowaniu firm masowy przekaz mógł docierać bardzo szeroko, sięgając wielu zakątków Polski z zaproszeniem do czytania skierowanym do mężczyzn. 26 osób i firm, które wsparły tegoroczną kampanię otrzymały tytuł Kariatydy Czytelnictwa 2025.
Czytelnictwo nie jest nam obojętne – Kariatydy Czytelnictwa 2025 „Kariatydy Czytelnictwa to ludzie i organizacje, którzy przyczyniają się do upowszechniania czytania w Polsce, czasem pracując z nami, a zawsze – tworząc dobre wzory zaangażowania dla innych! Ogromnie cenimy siłę współpracy – to jedna z naszych statutowych zasad. Z przyjemnością już od kilku lat dostrzegamy niezwykłe działania osób, firm, instytucji i organizacji pozarządowych, których zaangażowanie w czytelnictwo zmienia nasz świat na
lepszy.” – zaznacza Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania.
Nagrody zostały przyznane także w kategorii
#DobryPartner. „Dobry partner to skarb. Razem możemy osiągać więcej. Dlatego z przyjemnością nagradzamy firmy, które są tego świadome i gotowe wykorzystywać swój wpływ w tak szczytnym celu. Niski poziom czytelnictwa w naszym kraju to problem nas wszystkich i działania na rzecz jego naprawy to nasz obowiązek. Dla nas samych, ale przede wszystkim – dla przyszłych pokoleń” – mówił Grzegorz Majerowicz, członek zarządu FPC.
Kariatydy Czytelnictwa #DobryWzór to nagrody dla osób i organizacji, których wybitne działania stają się przykładem dla innych. FPC nagradza rocznie jedną organizację z każdego z trzech sektorów oraz jednego fundraisera i jednego wolontariusza. Tegoroczne #DobreWzory to: instytucja: Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego; biznes: Jeronimo Martins Biedronka; non-profit: Centrum Edukacji Obywatelskiej; fundraiser: Abedik SA oraz wolontariuszka: Krystyna Rózga.
„Stworzyliśmy pierwszy w Polsce Wojewódzki Program Rozwoju Czytelnictwa, bo głęboko wierzymy, że w promocję czytania należy inwestować, od tego przecież zależy przyszłość nas wszystkich. Chcemy działać w nieoczywisty sposób, poza utartymi schematami docierać do nieczytających z zaproszeniem do czytania. Mamy nadzieję, że ten program to początek, który zainspiruje wielu.” – przekonywała Maria Bąkowska, wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego, gdzie Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie realizuje pierwszy w Polsce wojewódzki program rozwoju czytelnictwa. Pełna lista nagrodzonych tytułem Kariatydy Czytelnictwo 2025 dostępna jest na stronie: www.fpc.org.pl/kariatydyczytelnictwa-2025.
Dobre nawyki są dla wszystkich
Zaproszenie do czytania powinno sięgać jak najszerzej, docierając także do wszystkich, dla których z wielu różnych przyczyn stanowi wyzwanie. Projektowanie uniwersalne temu służy – by książka była dostępna dla jak najszerszego spektrum odbiorców. W ramach projektu „Książki Bez Granic” realizowanego w partnerstwie z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, FPC wydała serię książek dla dorosłych zaprojektowanych w ten sposób. To tytuły pomagające w przełamywaniu barier czytelniczych, zapraszające do świata literatury. Seria obejmuje różne gatunki literackie i różne formaty, od książki obrazkowej, przez komiks po powieść i zbiór poezji. O jednej z pozycji, autorskiej adaptacji „Pana Tadeusza”, opowiedział twórca – Jarosław Kaczmarek. Więcej o projekcie: www.fpc.org.pl/ksiazki-bezgranic.
I co z tymi dobrymi nawykami?
„Regularność i trwałość dobrych nawyków w pediatrii mają znacznie większy wpływ na zdrowie dziecka niż pojedyncze „zrywy” czy akcje – potwierdzają to badania i międzynarodowe rekomendacje. Najlepsze efekty osiąga się właśnie wtedy, gdy zdrowe nawyki są konsekwentnie wdrażane i stają się częścią codziennego życia dziecka. Czytanie od urodzenia, nie tylko wspiera zdrowie i rozwój, ale buduje silne przyzwyczajenia, które zostają z nami w dorosłym życiu. To też ważne w relacji rodzic-dziecko. Regularne czytanie i rozmowa, powinny – w świetle badań – stać się jednym z elementów pediatrii przyszłości. Sam zachęcam lekarzy, żeby rekomendowali czytanie podczas wizyt w gabinetach i wierzę w powodzenie programu Książka na Receptę.” – mówił profesor WUM, dr hab. Wojciech Feleszko.
Porządek (nie tylko) w głowie
Katarzyna Ronge, Dyrektor Generalna Vileda Polska, wyjaśnia, co wspólnego ma nawyk sprzątania z czytaniem: „Można powiedzieć, że jedno porządkuje nasze otoczenie, dom, mieszkanie, a drugie – nasz umysł. Jedno i drugie wymaga regularności i do obu tych czynności potrzebujemy narzędzi. Chcielibyśmy, żeby książka stała się właśnie takim poręcznym narzędziem codziennego użytku jak ściereczka czy mop, a czytanie – czynnością równie naturalną i oczywistą, co sprzątanie. Do tego jednak potrzebna jest edukacja, a tę należy zacząć od dzieci.” Dzięki inicjatywie i wsparciu Viledy powstała książka dla przedszkolaków autorstwa Justyny Bednarek, w imponującym nakładzie 120 tysięcy egzemplarzy, które dołączane są do produktów sprzedawanych przez markę. „Chcieliśmy w ten sposób wysłać symboliczny komunikat, że ważne jest, by czytanie było stałym elementem codzienności każdej rodziny, tak samo jak utrzymywanie porządku w swoim otoczeniu.” – podsumowuje Ronge.
Czytanie to dobra inwestycja
O zaangażowaniu firm w upowszechnianie czytania mówiła także Katarzyna Meissner, Dyrektor Zarządzająca Obszaru Komunikacji i Marketingu w VeloBanku: „Inwestycja w czytanie pracowników, to inwestycja w kompetencje, komunikację, ale też po prostu atmosferę w firmie.” Zwróciła uwagę na nawyk oszczędzania, który czytanie też wzmacnia, ponieważ buduje zdolność myślenia analitycznego. „Trenowanie naszych mózgów przez czytanie wzmacnia nasze zdolności poruszania się w świecie finansów, a mamy z nim styczność praktycznie każdego dnia.” – dodała.
Regularność kontaktu z książką
Jak na utrzymanie nawyków wpływa czasopismo, które regularność ma przecież w swojej definicji? „W tym roku Świerszczyk obchodzi 80-urodziny, jego niesłabnąca rozpoznawalność i roczny nakład 540 000 egzemplarzy potwierdza, że to ważne. Od pokoleń zachęca rodziców i opiekunów do czytania, każdy numer to zaproszenie do czytania, pewien rytuał. Papierowa forma w tego rodzaju prasie jest nie do zastąpienia.” – mówił Andrzej Kozłowski, prezes wydawnictwa Nowa Era. W 10% gospodarstw domowych w Polsce podręczniki są jedynymi książkami. „Patrząc na to w ten sposób, książki szkolne są więc bardzo ważnym narzędziem budowania nawyku, w wielu przypadkach podstawowym, jeśli nie jedynym, kontaktem dziecka z czytaniem. To odpowiedzialność, bo forma, która służy przede wszystkim edukacji, powinna także dawać przyjemność odkrywania nowych rzeczy, rozbudzać ciekawość i głód wiedzy.” – komentował Kozłowski.
Książka niosąca pomoc
Fundacja Powszechnego Czytania dociera do potrzebujących, traktując nieczytanie jako problem społeczny, przyczynę wykluczenia. Organizacja podkreśla, że badania wskazują na terapeutyczną rolę książek, które wspierają odporność psychiczną, pomagają przepracowywać wiele problemów, są szczególnie istotne dla dzieci i dorosłych w sytuacjach kryzysowych. Dlatego łatwy dostęp do książek jest priorytetem w promocji czytania.
O wsparciu czytelnictwa z perspektywy pierwszego sektora, ale także samym nawyku pomagania mówiła Ministra Adriana Porowska, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, przez lata zaangażowana wolontariuszka i działaczka, specjalistka w zakresie społeczeństwa obywatelskiego. „Pomaganie opiera się na empatii i zrozumieniu drugiego człowieka, co jak wiadomo doskonale rozwija czytanie. To też narzędzie, które wspiera umiejętność współpracy – niezbędną dziś, wskazywaną też jaką jedną z kompetencji przyszłości. Działania międzysektorowe są o wiele łatwiejsze, jeśli rozumiemy siebie nawzajem, szukamy rozwiązań. Niesienie pomocy razem, działanie we wspólnym celu, w który wierzymy, jak i efekty daje nam niezastąpione poczucie sprawczości.” – dodała Ministra Porowska.
Podczas tegorocznego Wieczoru Przyjaciół Fundacji Powszechnego Czytania ogłoszony został zwycięzca w kategorii ilustracje konkursu „Piórko 2025. Nagroda Biedronki za książkę dla dzieci”: Marek Gołębiowski. Inicjatywa podejmowana rokrocznie, skierowana do debiutujących twórców, podkreśla, że każdy może spróbować swoich sił w świecie książek. Co ważne, jest jedną z największych nagród literackich w Polsce, zwycięski tytuł wydawany jest i dostępny w sklepach Biedronki w całej Polsce. „Cieszymy się, że nasze działania na rzecz czytelnictwa są zauważane i doceniane. Staramy się wspierać twórców, pomagać spełniać marzenia i odkrywać talenty – pisarskie i ilustratorskie. Jednocześnie dbamy o łatwą dostępność książek, które znajdują się w tysiącach naszych sklepów, często będąc jedynym lokalnym miejscem kontaktu z książką, który może zaważyć o jej zakupie.” – komentował Arkadiusz Mierzwa, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej sieci Biedronka i jeden z jurorów konkursu „Piórko”.
Wieczór Przyjaciół Fundacji Powszechnego
Czytania to coroczna celebracja czytania, ale także wymiana myśli. Uczestniczyło w nim kilkuset gości, z różnych branż i sektorów. Fundacja Powszechnego Czytania zaprasza do współpracy. Informacje o działaniach FPC dostępne są na: www.fpc.org.pl