Ponad 74% ojców w Polsce czyta swoim dzieciom regularnie – codziennie lub kilka razy w tygodniu. Najczęściej traktują to jako wyraz bliskości, przyjemność i zabawę oraz sposób na wartościowe spędzanie czasu. Tylko 12% ojców postrzega czytanie jako obowiązek*. To główne wnioski z badania przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie marki Lajkonik dla Fundacji Powszechnego Czytania w ramach kampanii #TataTeżCzyta. Wyniki pokazują, że choć wielu mężczyzn w roli ojca już dostrzega moc wspólnego czytania, nadal potrzebują oni konkretnego wsparcia i inspiracji, by ta codzienna praktyka stała się jeszcze bardziej powszechna.
- 74% ojców dzieci do 13 roku życia deklaruje, że regularnie czyta swoich dzieciom. 31,5% z nich czyta codziennie, a 42,8% kilka razy w tygodniu.
- 16,5% respondentów sięga po książki rzadziej niż raz w tygodniu, a 9,2% ojców w ogóle nie podejmuje tej aktywności.
- Najczęściej codzienne czytanie deklarują ojcowie w wieku 31–35 oraz 36-40 lat – odpowiednio 37,1% i 39,9%.
- Dla 55% badanych wspólna lektura z dzieckiem to wyraz bliskości, 48% postrzega je jako źródło przyjemności i zabawy, a 47% – jako wartościowy sposób wspólnego spędzania czasu.
- 12% ojców uznało tę czynność za obowiązek.
- Aby czytać częściej, 44% ojców wskazuje na potrzebę przeznaczania większej ilości czasu tylko z dzieckiem – bez ekranów i innych rozpraszaczy, a 37% potrzebuje poczucia, że wspólna lektura ma znaczenie dla dziecka.
Bliski kontakt z dzieckiem – budowany m.in. przez zadawanie pytań, słuchanie i wspólne przeżywanie treści – wspiera rozwój emocjonalny, społeczny i buduje pewność siebie. Takie doświadczenia warto tworzyć podczas codziennych rytuałów, jak wspólne czytanie. Książka staje się wtedy nie celem, lecz pretekstem do bliskości i rozmowy. Jak pokazują badania Biblioteki Narodowej, w 2024 roku przynajmniej jedną książkę przeczytało 41% ankietowanych. Według danych częściej po lekturę sięgają kobiety – 47% niż mężczyźni – 35%.**
Obiecujące dane przynosi w tej kwestii badanie pracowni SW Research zrealizowane na zlecenie marki Lajkonik dla Fundacji Powszechnego Czytania w ramach ogólnopolskiej kampanii #TataTeżCzyta, która pokazuje, że wielu ojców dostrzega wartość wspólnej lektury. Ponad 74% respondentów deklaruje, że czyta dzieciom regularnie – codziennie (31,5%) lub kilka razy w tygodniu (42,8%). To wyraźny sygnał widocznej świadomości roli ojca w budowaniu więzi poprzez książki. Jednocześnie niemal co dziesiąty badany przyznaje, że nie sięga po lekturę z dzieckiem wcale – co wskazuje na realną potrzebę dalszych działań edukacyjnych i promocyjnych, które pomogą uczynić wspólny czas z książką codziennym, naturalnym rytuałem.
– Małe momenty mają znaczenie – tym kieruje się marka Lajkonik, zarówno w naszej działalności, jak i inicjatywach, które chcemy wspierać. Dlatego angażujemy się w projekty takie jak #TataTeżCzyta – bo każda chwila spędzona z dzieckiem na wspólnej lekturze wzmacnia relacje, rozwija i pobudza myślenie oraz uczy uważności. Książka staje się tu nie tylko narzędziem, ale pretekstem do rozmowy, bliskości i prawdziwego bycia razem. Chcemy towarzyszyć rodzinom nie tylko przy stole, ale również w tych cennych momentach, które zostają na całe życie. Wszystko to zgodnie z naszą strategią łączenia radości życia i odpowiedzialności – mówi Monika Pawłowska z Lajkonika.
Codzienne czytanie deklarują ojcowie w wieku 31–35 oraz 36-40 lat – odpowiednio 37,1% i 39,9%. To młodsze grupy wiekowe najczęściej znajdują czas na wspólną lekturę z dziećmi, co może świadczyć o rosnącej świadomości roli ojcostwa i budowania relacji poprzez rytuały.
Bliskość, rytuał, przyjemność – z czym ojcowie kojarzą wspólne czytanie?
Dla ojców uczestniczących w badaniu wspólne czytanie z dzieckiem to przede wszystkim wyraz bliskości (55%), przyjemności i zabawy (48%) oraz wartościowego, wspólnie spędzonego czasu (47%). Często kojarzy się ono także z rytuałem przed snem (41%) i chwilą odpoczynku (36%).
– Wyniki te pokazują jak skutecznie książka stwarza przestrzeń do budowania codziennej więzi ojca z dzieckiem – co doskonale wpisuje się w przesłanie kampanii #TataTeżCzyta – mówi Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania. – Wspólne czytanie to coś więcej niż przekazywanie treści – to czas, w którym ojciec jest w pełni obecny, uważny i dostępny. To moment, w którym dziecko czuje się ważne, a jego emocje i pytania zostają wysłuchane. Kampania #TataTeżCzyta przypomina, że to nie wielkie słowa czy perfekcyjna dykcja są tu najważniejsze, lecz obecność, ciepło i czas. Nawet kilka minut dziennie wystarczy, by budować więź i stymulować rozwój. Wspólne czytanie i rozmowa to najmilsze, a jednocześnie – w świetle licznych badań – najskuteczniejsze narzędzie wspierania stabilnego i zrównoważonego rozwoju dziecka.
To doświadczenie bliskości może jednak wymagać wsparcia – dlatego Fundacja Powszechnego Czytania i marka Lajkonik zapytali ojców, co mogłoby zachęcić ich do częstszego czytania z dziećmi.
Czego potrzebują ojcowie, by czytać częściej?
Najczęściej wskazywaną odpowiedzią była potrzeba spędzania większej ilości czasu tylko z dzieckiem – bez ekranów i innych rozpraszaczy (44%). Istotne okazało się również poczucie, że wspólna lektura to naprawdę coś ważnego dla dziecka i może się przyczynić do jego rozwoju (37%). Budowanie stałego rytuału wspólnego czytania np. przed snem (33%). Na dalszych miejscach pojawiły się potrzeba lepszego rozeznania w książkach odpowiednich do wieku dziecka (27%), inspiracje płynące z doświadczeń innych ojców (20%) oraz wsparcie ze strony partnerki lub partnera (19%).
Potrzeba inspiracji do czytania od innych ojców, była najczęściej zgłaszana w miastach średnich i dużych (powyżej 200 tys. mieszkańców) oraz w mniejszych ośrodkach do 100 tys. To pokazuje, że niezależnie od miejsca zamieszkania wielu ojców szuka prostych, autentycznych przykładów, jak wpleść czytanie w codzienność.
– Z myślą o ojcach, którzy poszukują prostych i wiarygodnych sposobów na wprowadzenie wspólnej lektury do codziennego życia, przygotowaliśmy e-book pełen praktycznych wskazówek i poleceń książek dopasowanych do wieku dziecka. Publikacja pokazuje, jak kontakt z książką – już od pierwszych miesięcy życia – wpływa pozytywnie na rozwój emocjonalny, językowy i społeczny. Inne potrzeby mają niemowlęta, inne kilkulatki, jeszcze inne starsze dzieci, ale w każdym przypadku wspólne czytanie staje się przestrzenią do bliskości, rozmowy i budowania więzi – podkreśla Agnieszka Nyc, menadżerka koordynująca kampanię w Fundacji Powszechnego Czytania.
Jak czytać z dzieckiem? Praktyczne wskazówki dla rodziców
Czytanie z dzieckiem nie wymaga wiele – wystarczy zacząć wcześnie, nawet od pierwszych miesięcy życia, i poświęcać na to kilka minut dziennie. Liczy się regularność i wspólna radość, którą czerpiemy z tego doświadczenia. Maluchy potrzebują bliskości, słuchania głosu rodzica i kontaktu z książką – nawet jeśli na początku tylko oglądają ilustracje czy próbują przewracać strony – taka interakcja doskonale stymuluje ich mózg do rozwoju. Warto czytać na głos codziennie, wybierać książki z wyraźnymi obrazkami, używać różnych intonacji i – w miarę jak dziecko rośnie – zadawać coraz to bardziej skomplikowane pytania dotyczące opowieści.
Dzieci chętnie wracają do tych samych historii – powtarzanie pomaga im się uczyć. Książki można czytać wszędzie – w domu, w autobusie, w poczekalni – a także włączać je do codziennych rytuałów. Dobrze też pamiętać o książkach jako pomyśle na prezent i wspólnie odwiedzać bibliotekę, gdzie dziecko może samo wybrać coś dla siebie. To prosty sposób, by zbudować jego zainteresowanie nauką, co w wieku szkolnym okaże się niesamowicie ważne i pomocne.
Więcej o kampanii: https://www.tatatezczyta.pl
Poradnik: Supermoc książek #TataTeżCzyta
Lista polecanych książek: Książki polecane – tatateżczyta
—-
*Źródło: Badanie zostało przeprowadzone przez SW Research metodą wywiadów online (CAWI) na panelu internetowym SW Panel, na zlecenie firmy Lajkonik, dla Fundacji Powszechnego Czytania, w ramach inicjatywy #TataTeżCzyta. Realizację badania przeprowadzono w dniach 7–14 maja 2025 roku wśród 600 ojców dzieci w wieku od 0 do 13 lat.
**Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2024 roku – Aktualności – Biblioteka Narodowa
—-
Lajkonik – Produkty marki Lajkonik wypiekane w Skawinie pod Krakowem to przekąski nieprzerwanie towarzyszące rodzinom od pokoleń. Idealna chrupkość i prosty skład sprawiają, że smak Lajkonika jest legendarnie niepowtarzalny – uwielbiają go konsumenci w całej Polsce. W ofercie marki znajdują się paluszki, krakersy, talarki, precelki, Mini Krakersy, produkty Junior czy produkty z linii Dobry Chrup. Celem firmy jest dostarczanie przekąsek, które łączą Radość z Życia i Odpowiedzialność.
www.lajkonik.pl
Fundacja Powszechnego Czytania od 6 lat działa na rzecz naprawy stanu polskiego czytelnictwa i walki z wykluczeniem obywateli. Nieczytanie traktuje jako dzisiejszy problem społeczny. Chce docierać do rodzin i środowisk ludzi nieczytających w ogóle. Celem Fundacji jest, aby każde polskie dziecko miało równe szanse edukacyjne, na co ogromny wpływ ma regularny kontakt z książką. Działania Fundacji skupiają się wokół pomocy wykluczonym dzieciom, edukowania liderów oraz wspierania rodziców. Do najważniejszych kampanii FPC należą Ratownicy Czytelnictwa, Książka Na Receptę. Recepta na Sukces, Książka Chroni oraz ogólnopolska kampania społeczna #TataTeżCzyta. FPC jest inicjatorem nieformalnej koalicji Czytająca Polska, w ramach której wypracowano publikacją „Czytająca szkoła – refleksje wokół funkcjonowania książki w szkole. Fundacja jest jedyną polską organizacją nagrodzoną Library of Congress Literacy Award przyznawaną przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania czytania.
